“Có tài có tật”

Tỷ phú Richard Branson thừa nhận, nếu trở thành nhân viên, ông có thể sẽ là một “ca khó” với bất kỳ vị sếp nào. Doanh nhân nổi tiếng và giàu có nhất Vương quốc Anh nói, nếu như ông là nhân viên tại một doanh nghiệp, quản lý trực tiếp của ông sẽ phải “chấp nhận rằng tôi có thể không làm những việc đúng như ý sếp muốn”.

Nhưng Ngài Richard lại nói thêm rằng các công ty này vẫn cần “đối xử tốt với tôi”, bất chấp những thiệt hại ông chắc chắn sẽ gây ra. Ông cũng sẽ nói với họ: “Nếu các anh không tử tế với tôi, tôi sẽ nghỉ việc, thành lập doanh nghiệp riêng và cạnh tranh với công ty các anh. Hãy chăm sóc, tôn trọng tôi và chấp nhận rằng tôi chính là một mảnh gỗ vuông trong cái hố tròn”.

Ngài Richard có thể là một cơn ác mộng với bất kỳ nhà quản lý nào, nhưng chính ông lại khuyến khích tất cả các công ty nên thuê những nhân viên có tinh thần độc lập, “cứng đầu” và thích phá vỡ mọi luật lệ.

Ông lập luận rằng những ý tưởng mới và động lực mà những nhân viên nổi loạn này mang đến cho doanh nghiệp lớn hơn nhiều so với những trở ngại trong quá trình làm việc với họ. Nói theo kiểu Việt Nam, đây là những nhân viên “có tài có tật”.

Martyn Sakol, quản lý của OE Cam, khẳng định rằng một người có tài năng và cá tính đột phá có thể mang lại cho doanh nghiệp vô số những điều tích cực.

Martyn Sakol nói: “Tôi định nghĩa những tài năng này như những cá nhân suy nghĩ và hành động khác biệt, đổi mới, thách thức những hiểu biết thông thường, những xu hướng hiện hữu, có khả năng nhìn thấy các cơ hội thương mại và kiên trì tìm cách để đạt được thành công”.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng một người như vậy cần phải được quan tâm và quản lý cẩn thận để ngăn chặn mọi việc trở nên sai lệch. Những người tài với tính cách bốc đồng có thể làm “trật bánh” cả đoàn tàu, thế nên, các nhà quản lý cần đảm bảo cho những nhân viên này được hỗ trợ kịp thời, đúng mức, cả khi họ phải làm việc độc lập”.

Giám đốc điều hành David Yiend của Công ty kinh doanh thức ăn gia súc AB Agri (của Anh) cho biết, công ty của ông đã tích cực tuyển dụng những người “cứng đầu” trong suốt năm qua. Mẩu quảng cáo công việc của AB Agri nhấn mạnh: “Chúng tôi đang tìm kiếm các ứng cử viên khiêu khích, cứng rắn và không ngừng theo đuổi các mục tiêu. Người này phải luôn sẵn sàng để tranh luận và không bao giờ chấp nhận các chuẩn mực”.

Điều trị “tật” như thế nào

Nhưng một khi bạn đã tuyển được nhân viên tài năng với cá tính rất riêng như thế này, thì làm thế nào để hòa hợp họ với vào lực lượng lao động hiện tại? Và điều quan trọng là làm thế nào để đảm bảo rằng các nhân viên hiện tại không khó chịu với những người “rất kỳ cục” này?

David Yiend nói, đơn giản là tách họ ra. Không cần thiết phải hòa hợp tất cả.

“Bạn quản lý các cá nhân khác nhau nhưng tất cả mọi người đều làm việc hướng tới một mục tiêu chung. Điều quan trọng nhất là tất cả mọi người hiểu rõ về tầm nhìn của công ty và đồng lòng làm việc chăm chỉ để đạt kết quả, đó là bí quyết của một nhóm thành công”, theo David Yiend.

Nhưng liệu thuê các tài năng như vậy có gây ra nhiều vấn đề cho doanh nghiệp hơn so với những lợi ích đạt được?

Nhà tâm lý học kinh doanh Stuart Duff khẳng định đây là một vấn đề lớn mà các công ty cần cân nhắc. Ông nói: “Thật ra những người nổi loạn là những người có tính cách không xác định. Chúng tôi đã nghiên cứu nhiều năm để giúp những người này hiểu rõ tác động của họ lên người khác. Họ thường là những người rất thông minh, có khả năng sáng tạo hoặc có năng lực đặc biệt trong một lĩnh vực nào đó, nhưng lại không thể thích nghi với văn hóa kinh doanh đại chúng. Kết quả là, những người khác trong công ty không thể ứng phó với thái độ đối kháng và sự đột phá mà những nhân tài này mang theo. Đó là lý do tại sao họ thường chọn ra kinh doanh riêng”.

Tỷ Richard Branson hiện có giá trị tài sản ước tính khoảng 3 tỷ bảng Anh (4,5 tỷ đô la) và ông là một nhân viên nổi loạn đã lựa chọn con đường tự doanh riêng mình.